Namazın Çeşitleri Nelerdir?

Namazın Çeşitleri Nelerdir? Farz olan namazlar nelerdir? Vacip namazlar hangileridir? şeklinde sorulan soruların ve merak edilenlerin cevaplarını bu yazımızda araştırarak bir araya getirdik.

 İslamiyet dininin şartından birisi de Namaz kılmaktır. Evet namaz iman eden, akıl sahibi ve buluğ çağına gelmiş olan tüm Müslümanlar için farzdır. Günlük olarak kıldığımız bu namazlara” Beş Vakit Namaz” denilmiştir.

Nasıl ki vücudumuzun ihtiyaçları ve sağlıklı bir şekilde yaşamak için yemek, içmek uyumak gibi ihtiyaçları karşılamak zorunluluğumuz vardır. Aynen bunun gibi ruhumuzun canlılığını ve onda bulunan hislerimizin duygularımızın da beslenmesi içinde ibadet etmek zorunluluğumuz vardır. Bu noktada en büyük ibadet namazdır.

Evet namaz kılmanın o kadar ehemmiyeti vardır ki dinin direği olarak ayette ifade edilmiştir. Hem namaz biz Müslümanların Allah ile irtibatı namaz ile olur. Beş vakit namazla onun huzuruna çıkar ve arzularımızı arz ederiz. Bizlere şu dünyada bir dayanak noktası olur ve dünyanın boğucu işleri arasında bizlere bir teneffüs olur. Ayrıca ebedi saadet yurdu olan cennetin anahtaru hükmündedir.

Namazın Çeşitleri Hakkında Bilgiler?

Bu konu ile ilgili olarak Hanefi mezhebi dışındaki fıkıh alimleri namazın fıkhi hükmünü genel olarak farz ve sünnet olarak iki grupta ele alırken Hanefi mezhebi fıkhında ise farklı tasnifler bulunur.

Kaç Çeşit Namaz Vardır

Hanefi mezhebinde namazın çeşitleri denildiğinde zaman namazlar farz, vacip ve nafile olmak üzere üç grupta ele alınmıştır.

1- Farz Namazlar

Farz Namazlar farz-ı ayın ve farz-ı kifaye olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. Farz-ı ayın olan namazlar buluğ çağına gelmiş bütün Müslümanların kılmakla mükellef olduğu namazlardır.

Günlük olarak kıldığımız beş vakit olarak kılınan namazlar ile cuma namazı bu grupta yer almaktadır. Yani farz namazlar sabah namazı 2, öğle namazı 4, ikindi namazı 4, akşam namazı 3 ve yatsı namazı 4 rekât olmak üzere toplam 17 rekât ile cuma günü öğle namazının vaktinde cemaatle kılınan cuma namazının farzı olan 2 rekâttır.

Farz-ı kifaye olarak adlandırılan namazlar ise ölen olan bir Müslümanın arkasından cemaatle kılınan cenaze namazlarıdır. Sadece bir grup tarafından bu görevin yerine getirmesi durumunda diğer Müslümanların üzerinden bu sorumluluk kalkmış olur.

2- Vacip Namazlar

Namazın Çeşitleri konusunda vacip namazlar ile devam ediyoruz. Bu namazlar fakihlerce kulun fiiline bağlı olmayan (li-aynihi vacip) ve kulun fiiline bağlı (li-gayrihi vacip) olarak iki kısma ayrılmıştır. Hanefi mezhebince vacip kabul edilen vitir namazı ile bayramı namazları birinci grupta yer almaktadır.

Bozulmuş olan bir nafile namazın kazası ile dinimizce verilmiş bir vazife olmamakla birlikte bir vesileyle bir kimsenin kendi iradesiyle adadığı nezir namazı ise ikinci grupta yer almaktadır.

Hanefi mezhebi haricindeki fakihlerce vitir namazı ve bayram namazları sünnet namazları arasındadır. Tilavet secdesi ise Hanefi mezhebinde vacip iken Maliki ve Hanbeli mezhebinde bir namaz çeşidi olarak kabul edilmemiştir.

3- Nafile Namazlar

Farz veya vacip namazlar dışında kalan namazlara genel olarak nafile namazlar ismi verilmiştir. Farz namazların öncesi ve sonrasında kıldığımız sünnet namazlar nafile namazlara arasında bulunmaktadır.

Kaynaklar incelendiğinde Hz. Peygamber’in (sav) beş vakit farz namazlardan hariç farklı zamanlarda ve farklı nedenlerle nafile namazlar kıldığı ve bu namazlara çokça ehemmiyet verdiği rivayetlerde bulunmaktadır.

Nitekim bir hadisi şerifte rivayet edilmiş ki kişinin kıyamet gününde öncelikle namazından hesap sorulacağı eğer farzlarında bir eksiklik varsa Allah’ın (c.c) meleklere kılınan nafile namazlarla o eksiklikleri tamamlamalarını emredeceği nakledilmiştir.(Nesai, salat, 9)

Nafile namazlar fıkıh kaynaklarına bakıldığında farklı şekillerde tasnif edildiği görülmektedir. Hanefi mezhebine nafile namazları farz namazlara tabi olup olmamasına göre ikiye ayırılmıştır.

Farz namazlara tabi olan nafile namazlar bir düzen içerisinde beş vakit farz namazlarla birlikte kılındığından “revatib”, farzlara tabi olmayanlar ise “regaib” şeklinde ayrılmıştır.

Revatib olan nafile namazlar da ikiye ayrılmıştır. Birincisi müekked olan sünnet yani Hz. Peygamber’in (sav) devamlı kıldığı namazlar ikincisi ise gayri müekked sünnet yani Hz. Peygamber’in (sav) ara sıra terk ettiği nafileler namazlardır.

Bununla birlikte Hanefi mezhebinde müekked sınıfında olan nafile namazları sünnet olarak gayri müekked olanlar da müstehap veya mendup olarak isimlemdirme de yapılmıştır.

Hanefi mezhebince farz namazlarla beraber kılınan günlük kılınan sünnet namazlar ile Cuma namazının farzından evvel ve sonrasında kılınan dörder rekât sünnet namazlar da farzlara tabi olan nafile namazlar arasındadır.

Sabah, öğle, akşam ve cuma namazlarının sünnetleriyle yatsı namazının son sünneti sünnet-i müekked içinde olup nafile namazların en kuvvetlisi ise sabah namazının sünnetidir.

Bazı fıkıh alimlerince bundan sonra en kuvvetli olanlar sırası ile akşamın sünnetiyle öğle namazının ilk sünnetidir. Bazı fakihlere göre ise de sabah namazından sonra en kuvvetli sünnet öğle namazının ilk sünneti olup geri kalanlar aynı derecededir. Gayri müekked sünnete örnek olarak ikindi namazının sünneti ile yatsı namazının ilk sünneti gösterilebilir.

Belli Vesilelerle kılınan Nafile Namazlar

Regaib olarak adlandırılan nafile namazlar Hz. Peygamber’in (sav) uygulamalarına dayanılarak belirli vakitlerde veya bazı vesilelerle kılınan ya da kişinin kendi arzusuyla herhangi bir vakitte Allah’a yakın olmak ve sevap kazanmak amacıyla kılınan namazlar olmaktadır.

Herhangi bir yükümlülük zorunluluk olmada gönüllü rıza ile kılındığından bu namazlara tatavvu namazlar olarak da isim verilmiştir.

Namazın çeşitleri arasında bulunan bu namazlar Teheccüd, kuşluk (duha), istihare, yağmur duası, husuf yani ay tutulması, küsuf yani güneş tutulması, tahiyyetü’l-mescid, evvâbin, tesbih, ihrama giriş ve hacet namazlarıyla abdest ve gusülden sonra kılınan namazlar regaib içinde olan namazlardır.

Kılınan bir nafile namazın bozulması halinde kazası Hanefi mezhebince göre vacip, Maliki mezhebine göre farz iken şafilere göre ise kaza etmesi gerekmez.

Şafii mezhebince sünnet olan namazlarda iki rekâtta bir selam verilmesi sünnettir. Hanefilere göre ise iki veya dört rekâtta bir selam verilmesi caiz görülmüştür. Namaz kılmanın mekruh olduğu vakitler haricinde istenildiği kadar nafile namaz kılınabilir. (Kaynak Diyanet Ansiklopedisi)

Bu yazımızda Namazın Çeşitleri konusunu elimizden geldiğince anlattık. Elbette bizler Allah’tan namazın ehemmiyetini bilenlerden ve istikametle namazı kılanlardan olmayı temenni ediyoruz vesselam.