Gülümseten Hikaye: O Vav Harfi Her Zaman Yazılmaz

Vav harfi dediğimizde Osmanlı sanatında yeri ayrıdır ve oldukça önemlidir. Hat sanatı ile ilgilenen hattatlar bu harfin yazılmasına ehemmiyet vermişlerdir.

Hatta Hat ustaları vav harfi için hat sanatında nakş edilmesinde hattatların zorlandıklarına dair ifadeleri vardır. Osmanlı zamanında pek çok hat ustası bulunuyordu.

Hafız Osman Kimdir?

İşte bu ustalardan hatta büyük hat ustalarından biri Hafız Osman’dır. Osmanlı devri hat sanatı ustalarından olan Hafız Osman Efendi 1642 yılında İstanbul’da doğmuştur.  Daha çocuk yaşta iken o zamanın bilinen isimlerinden eğitimler almış ve daha küçük yaşta hafız olduğu için Hafız Osman lakabını almıştır.

Kuran-ı kerime karşı edebi ve hürmeti ile dikkat çekmiştir. Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa tarafından himaye edilmiştir. Hat sanatına olan ilgisi ve kabiliyeti nedeniyle zamanın hat ustalarında olan Suyolcuzade Eyüplü Mustafa Efendi’den sülüs, divani, muhakkak, rika, reyhani ve tevki yazı şekillerini öğrenerek icazet aldı.

Şeyh Hamdullah efendiden ise yazı sanatının inceliklerini öğrendi ve şeyh-i sani yani ikinci şeyh unvanıyla meşhur oldu. Zamanla kendine has hattını geliştirdi ve zamanın padişahı olan 2. Mustafa’ya dersler verdi.

Aynı şekilde Sultan 3. Ahmet de Hafız Osman’dan ders almıştır. Çok cömert ve mütevazi olan Hafız Osman 25 tane Kuran yazmakla birlikte çok sayıda eser yazmıştır.

Hafız Osman deyince akla gelen en önemli hususlardan birisi de Ayet ber kenar denen Kuranda bir sayfanın ayet ile başlayıp ayet ile bitmesi ilk bu mübarek zatın kaleminden çıkmıştır.   

Peygamberimiz (sav) rüyasında görmesi ile birlikte Hilyeyi Saadeti yazdı. Çok sayıda talebe yetiştiren Hafız Osman Efendi 1698 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Allah rahmet eylesin. 

İşte bu hikayemizde Hattat Osman’ın yazdığı vav harfi ile ilgili bir hikaye anlatılmaktadır.

İşte Hikayemiz

Hafız Osman artık emekli olmuş ve kafa dinlemek için o devrin sakin muhitlerinden biri olan Üsküdar’a yerleşmiştir. Hafız Osman bir gün fırtınalı bir günde sandal ile Beşiktaş’a geçmek ister. Sahile gelerek bir sandala biner. Beşiktaş’a gelmek üzere iken kayıkçı ücreti talep eder.

Ancak her nasılsa Hafız Osman yanına para olmadığını ve parayı almayı unuttuğunu fark eder. Artık çok geçtir. Çaresiz düşünürken aklına “Efendi yanımda sana verebileceğim param yok, unutmuşum. Ben sana bir vav harfi yazayım; sen bunu sahaflara götürür karşılığını alırsın.” der.

Ancak kayıkçı yüzünü ekşitmiş bana para lazım ben ne yapayım vav harfi nedir ya demiş, söylenerek istemeye istemeye gönülsüz olarak yazıyı almış.

Bir vakit sonra kayıkçı sahaflara gelir aklına cebindeki yazı düşer. Bakar ki yazılar, levhalar baya iyi fiyatlara alınıp satılmaktadır. Cebindeki yazıyı çıkartarak bir dükkana götürür. Satıcı yazıyı alır ve bu Hafız Osman Vav’ı diyerek açık arttırmaya başlar.

Açık arttırma sonunda vav harfi iyi bir fiyata satılır. Kayıkçı nerdeyse bir haftalık kazancından fazlasını bu vav harfi ile kazanmıştır.

Bir gün Hafız Osman yine karşıya geçmek istediğinde aynı kayıkçı ile karşılaşır. Yol artık bitmek üzereyken ücretler toplanır. Hafız Osman’da cebinden ücretini çıkararak kayıkçıya uzatır. Kayıkçı “Efendi paraya gerek yok; sen bana bir ‘ vav ‘ yaz yeter.” der. 😊

Vav Harfli Kolye

Evet bu harfi ile ilgili o kadar merak ve ilgi var ki sadece hattatların vav harfi ile ilgili çalışmaları değil, vav harfli kolye, vav harfli yüzük, vav harfli tablo ve vav harfli isim yazdırma gibi bir çok çeşitli işler yapılmaktadır. Demek ola ki vav harfi sırlı bir harf ki ilgi alaka yüksektir.

Osmanlıca Nedir?

Osmanlıca Türkçenin Kuran alfabesi ile yazılmış şeklidir. Yani esasen yazı dilidir. Milli kültürümüze ait eserlerin hemen hemen tamamı Osmanlıcadır. Dil bir milletin hafızası ise Osmanlıca bu hafızanın en önemli bir unsurudur.

Osmanlıca hadd-i zatında Türkçedir. Arapça ve Farsçayı içinde bulundurmasını yadırgayanlar olsa bile bu hal onun için bir zenginliktir. Bunu garipsememek gerek; çünkü, Kur’an Arapçadır ve bir çok dini eserler de Farsçadır. İslamiyet merkezinde bulunan Osmanlıda bu üç dilin birleşmesi anormal bir şey değildir. İşin doğal hali budur zaten.

Osmanlıca öğrenmek ise çok kolaydır. Sitemizde temel Osmanlıca olarak anlattığımız 8 derste Osmanlıcaya linkten ulaşabilirsiniz.

Osmanlıda Günler ve aylar isimli makalemizi okumanızı tavsiye ederiz?

Dini kıssalar olarak anlattığımız az kalsın dinimi 20 kuruşa satıyordum isimli makaleye linkten ulaşabilirsiniz.

Bu hikayenin Osmanlıca Matbu hat ve rika hat olarak okumak isterseniz aşağıdaki görsellerden okuyabilirsiniz…