İbadet lugatta boyun eğmek, itaat etmek, kulluk etmek, tapmak, anlamlarına gelmekle beraber genel manada yüce Allah’a karşı sevgini, saygısını ve bağlılığını gösteren her türlü duygu, düşünce ve davranışı ifade eden terimdir.
Zariyat suresinde Allah cinleri ve insanları kendisine ibadet etmeleri için yaratığını beyan etmiştir. Kendisine nasıl kulluk edileceğini ise insanların arasından seçip gönderdiği peygamberler aracılığı ile iletmiştir.
Bizler Allah’a olan sevgimizi, saygı ve bağlılığımızı göstermemizin en etkili yolu, ona olan imanımız ve sadece O’na olan ibadetimizdir. İbadetler aynı zamanda Allah’ın rızasını kazanmak maksadıyla yaptığımız fiillerdir.
İbadet demek Allah’a tazim, hürmet, saygı göstermektir. Aynı zamanda saygı ve itaatin en yüksek halidir. Böyle bir saygıyı ve ta’zim sadece Allah’a karşı yapılmalıdır. Bu hal Allah’ın bizim üzerimizdeki hakkıdır. Şurası önemli ki Allah’ın bizim ibadetimize asla ihtiyacı yoktur. Lakin bizim O’na fazlasıyla ihtiyacımız vardır.
İbadet demek yalnız namazlar, oruçlar, hac, zekat gibi temel emirlerinden oluşmaz. İlk akla onlar gelse de daha geniş manasıyla kişinin hayatını İslam’a uygun hale getirme gayretidir. Buna göre ibadet Allah’a karşı gösterdiğimiz saygı ve hürmetin ile ile birlikte Allah’ın hoşnut ve razı olduğu bütün fiil ve davranışları içine alır.
Fatiha suresinde “Ancak Sana kulluk eder ve yalnız Sen’den yardım dileriz” diyoruz. Yani ibadetin, sadece Allah Teâlâ’nın rızası ve hoşnutluğu için olacağı açıktır. Dinimize göre ibadetleri sadece Allah için yaparız.
İbadetin Önemi
Dinimizin en önemli esası iman ise ondan sonra ibadetler gelmektedir. Zira din evvelen iman etmeyi sonrasında ibadeti ister. Daha sonra ise ahlak dediğimiz ihlas gelir ki kulun hem iman hem ibadet noktasındaki samimiyetini gösterir.
İnsanoğlu hem beden hem ruhtan yaratılmış bir varlıktır. Bedenimizin maddi gıdalara ihtiyacı olduğu gibi ruhumuzun da manevi gıdalara ihtiyacı bulunmaktadır. Ruhun gıdası ise sağlam bir iman ve ihlâsla ile yapılan ibadettir.
İbadetler aynı zamanda Allah katında insanların değerini arttırmaya vesiledir. Kuran-ı Kerimde bu konuda “Ey Muhammet! De ki; duanız olmasa Rabbim size ne diye değer versin.” (Furkan, 77) buyurmaktadır. Zira ibadetler bir duadır.
İbadet, Allah katında insanların değerini artırır. Kuran-ı Kerim, bu konuda şöyle buyurur: “Ey Muhammet! De ki; duanız olmasa Rabbim size ne diye değer versin.” (Furkan, 77)
Yaratana karşı kulluğun en önemli göstergesi ibadettir. Bize sorulsa anneni seviyor musun? Cevabımız elbette seviyorum olacaktır. Peki bu sevginin göstergesi nedir? denilse cevabımız annemizin dediklerini yapmak ve onu hoşnut etmek olacaktır. O zaman Allah’ı seviyor isek bu sevginin göstergesi ibadetlerdir değil midir? (Bu cümlenin osmanlıcası aşağıdadır)
İbadetlerimiz vesilesi ile yüzümüz nurlanır, günahlarımız erir ve Rabbimiz bizlerden razı olacak ve ebedi bir saadete nail olunacaktır.
Hem ibadetleler günahların affına vesile olur. İnsanın ruhu, iradesi ve morali güçlenir. Stresten ruhi ve manevi sıkıntılardan kurtulmasında önemli rol oynar. Namaz kılan mümin hırs, kötülük ve gösterişlerinden korunur. Hem takva ve güzel ahlâkın meydana gelmesini sağlar.
Kulu Allah’a yaklaştıran ibadetler ırk, dil, renk, ülke dahi fakir ve zengin ayrımı yapmaksızın insanları bir safta toplar ve toplum şuuruna güç katar. Toplum sosyal olarak kaynaştırır ve dayanışmayı pekiştirerek toplumda birlik ve beraberliği sağlar.
Kaç Çeşit İbadet Vardır
Bir davranışın hareketin ibadet olması için iman, niyet ve ihlas olması iktiza eder. Aynı zamanda hem Allah rızası için yapılması hem İslam’a uygun olması lazım gelir. İbadetleri farklı bakış açılarına göre taksim edilebiliriz. Yaygın olan taksime göre ibadetler 4 kısma ayırılmaktadır.
1) İman, ihlas, niyet, tefekkür, marifet, sabır, takva gibi kalbi olanlar, manevi olanlar
2) Namaz kılmak, oruç tutmak, zikir ve dua etmek ve insanlara iyi muamele ve sıla-i rahim gibi beden ile yapılanlar
3) Zekat vermek, sadaka vermek, yakınlara ve fakirlere yardım etmek gibi mal ve servetle yapılanlar
4) Hacca gitmek, cihat etmek gibi mal ve aynı zamanda beden ile yapılanlar
Şu dünya hayatında mutlu olmak ve huzurla geçip giden bir hayat yaşamak, sonsuz bir hayat olan ahirette de zarara uğramamak ve hüsrana uğramamak, kurtuluşa, felaha, mutluluğa, esenlik ve saadette mazhar olmanın tek yolu, iman etmek ve sonrasında ibadetleri yapmaktır. Vesselam.
