Adab ve Nezaket kuralları nelerdir?

Adab ve Nezaket kuralları nelerdir? Sosyal bir varlık olan insanın toplum içinde uyması gereken kurallar vardır. Bu kurallar bazen yazılı olurken bazen de yazısız olur.

Daha çok yazısız kurallar içinde olan Adab ve Nezaket kurallarının temelini ahlak kuralları oluşturmaktadır. Bu kurallar bizlere nazik ve kibar olmayı ifade ederken toplumun huzurlu ve barış içinde yaşaması ile birlik ve beraberliğini korumasına yardımcı olur.

Adab ve Nezaket Kuralları

Yüce Allah (c.c.) biz insanları en güzel ve mükemmel bir şekilde yaratmıştır. Bununla birlikte sayamayacağımız pek çok nimetler ihsan etmiştir. Dünya ve içindekiler incelendiğinde her bir şeyin adeta insana hizmet ettiğini ve onun faydalanmasına baktığını görüyoruz.

İşte bu nimetler için bizler her zaman şükrederiz ve bunları ihsan eden yüce Allah’ı hiçbir zaman unutmayız. Şükrün ve kul olmanın gereği olarak Yüce Allah’ın emirlerini ve yasaklarını yerine getirir. Hem adap ve nezaket kuralları olan iyi tutum ve davranışlara uyarız.

Aslında İslam demek güzel ahlak demektir. Adap ve nezaket kuralları demek güzel ahlak içinde olan kurallardır. Öyle ise bizler hem dinimiz gereği hem sosyal olma gereği adaplı ve nezaketli olmalıyız.

Adap kelimesi incelendiğinde edep kelimesinin çoğulu olduğunu görüyoruz. İyi ahlak sahibi olmak, güzel terbiye görmüş olan ve eğitimli olmak anlamlarına gelmektedir. Bu noktada adab kuralları insan ilişkilerinde geçerli olup yazılı olmayan toplumsal kurallar manzumesidir. İslam dininde bu kurallar adabı muaşeret olarak geçer.

İnsanların çevrelerindeki kişilere göstermiş olduğu kibar olmak, görgülü olmak ise nezaket kurallarıdır. Yani nezaket kuralları güzel davranış şekillerinin tamamıdır.

Nezaket kuralları ile toplumda insanlar birbirleriyle daha iyi ve güzel geçinir. Neticede sevgi ve saygı ortaya çıkar. Toplumda aile, okul, iş, sokaklarda olmak üzere birçok sosyal ortamda uyulması gereken ayrı ayrı nezaket kuralları bulunmaktadır.

Adab ve Nezaket Kuralları Nelerdir?

Bu kurallar nelerdir dediğimizde elbette fazlaca kurallar çıkar. Biz burada belli başlı olanları maddeler halinde yazıyoruz.

Birinin eşyasını kullanacağımız zaman ondan izin istemek

Büyüklerimize karşı saygılı olmak ve küçüklerimize sevgi ile davranmak

Büyüklerimizi ziyaret etmek ve küçükleri korumak

Her zaman temiz olmak ve tertipli düzenli olmak

Tutumlu olmak fakat cimri olmamak, cömert olmak fakat israf etmemek

Konuşurken bağırmadan konuşmak ve karşıda bulunanın sözünü kesmemek

İnsanlara saygılı olmak, hoşgörülü olmak, tevazu sahibi olmak ve böbürlenmemek

Verdiğimiz sözde durmak ve Emanete sahip çıkarak hıyanet etmemek

Yalan ifadeler konuşmamak ve her zaman dürüst olmak

Bulunduğumuz ortamda konuşmalara kulak misafiri olmamak

Yemek yediğimiz esnada konuşmamak

Gerekirse özür dilemekten kaçınmamak veya teşekkür etmek

Ahlaki olmayan el ve söz şakaları yapmamak

Küfürlü yada hakaret dolu konuşmalar yapmamak

Mutedil olmak, adaletli olmak, hediye almak ve vermek ve Trafik kurallarına riayet etmek sayılabilir.

Nezaket Kelimeleri

Günlük hayatta aşağıda belirtilen kelimeleri kullanmak bizlere değer kattığı gibi hiçbir şey kaybetmeyiz.

Günaydın demek veya selam vermek, nasılsınız, iyi günler ya da hayırlı günler, hayırlı geceler, hoş geldiniz, teşekkür ederim, rica ederim, eline sağlık, afiyet olsun, özür dilerim, kusura bakmayınız, lütfen, geçmiş olsun, hayırlı olsun, yardımcı olabilir miyim, sıhhatler olsun, başınız sağ olsun, memnun oldum gibi sözleri kullanmak ücretli değildir hem söyleyeni hem de muhatabını mutlu eder.

Esasen adab ve nezaket kuralları hem insana hem topluma değer katar. İnsan ile toplum arasındaki ilişkilerine düzenler. İnsani davranışlar ile toplumda huzur ve mutluluk artar. Biz Müslümanlar hem dinimiz hem insanlığımız gereği bu kuralları bilmeliyiz ve de uygulamalıyız.

Son olarak bir hadisi şerif ile bitirelim. Hz. Peygamber (s.a.s) “ Mü’minlerin iman cihetinde en kamili (mükemmel) ahlakı en güzel (iyi) olanıdır. (Sizin) en hayırlınız dahanımlarına karşı en hayırlı olanınızdır.” Selametle kalınız. Allah’a emanet olunuz.