1– ı, i seslerinin bulunduğu hemen hemen bütün hecelerde ye okutucusu bulunur. Örnekler:
2- Kalıplaşmış bazı kelime ve eklerde ise okutucu ye harfi gelmez. Örnekler:
3- Eklerin sonun bulunan açık hecelerdeki u ve ü sesleri ye okutucusu ile gösterilir. Önemli olan kelimenin kökünde değil ek olması ve açık hece olmasıdır. Ek bu şekilde devam ederse kural devam eder. Örneklerde kelimenin kökü ayrı ek aldığında değişim ayrı gösterilmiştir. Örnekler:
Çok az da olsa bazı istisnai kelimelerde ek olmadığı halde kelime kökünde sonu u ile bittiği halde ye ile yazılır. Bu kurala uygun en meşhur kelime doğru kelimesidir. (طوغری )
4- Ye harfi bir ismin sonuna okutucu olarak gelirse ve ye ile devam eden bir ek alırsa ayrı yazılırken, fiillerde bitişik olarak yazılır. İsim Örnekler:
Fiil Örnekler:
5- Bazı kelimelerin ilk hecelerindeki e sesi y okutucusu ile gösterilir. Örnekler:
6- Kelime başlarındaki ı-i sesleri Elif harfinden sonra ye getirilerek gösterilir. Örnekler: