Mihrimah Sultan Cami ve Kitabesi

Kanuni Sultan Süleyman tarafından kızı Mihrimah Sultan adına yaptırıldığı Mihrimah Sultan Cami ve kitabesi hakkında yaptığımız araştırmayı yazıyoruz.

Mihrimah Sultan Cami içinde hamamı, medresesi, çarşısı, türbesi ve mektebi oluşan külliyenin yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Külliye içindeki bu yapılar farklı zamanlarda inşa edilmişlerdir. Bununla beraber belgeler incelendiğinde inşaatların 1560’lı yıllarda bitmiş olduğu görülüyor.

Mihrimah Sultan Külliyesi

İstanbul’un altıncı tepesi olan Üsküdar meydanı üzerinde olup İstanbul siluetleri arasında yer almış bir başyapıttır. Mimar Sinan’ın yaptığı eserleri içinde bu caminin önemli ve farklı bir yeri vardır. Bu cami aynı zamanda Edirne Kapı cami olarak da biliniyor.

Mihrimah Sultan Cami Nerede

İstanbul ilinin Karagümrük semtinin Edirnekapı bölümünde olan Mihrimah Sultan Cami surların hemen yanında bulunmaktadır.

Mihrimah Sultan Cami Hikayesi

Bir hikaye anlatılmaktadır. Ama gerçeklerle pek lakası olmadığı ve uydurma olduğu fikri yaygındır. Kısaca anlatacak olursak;

Mihrimah ismi Farsça ’da “Ay ve Güneş” manasındadır. Mihrimah Sultan on yedi yaşına geldiğinde evlendirilmek istenmiştir. Onu isteyenlerden birisi Diyarbakır Valisi olan Rüstem Paşa, diğeri ise Mimarbaşı olan Koca Sinan’dır. Lakin Mihrimah Sultan, Sinan’a verilmeyince o da aşkını sanatına dökmüştür.

Buna göre 21 Mart tarihinde gece ile gündüz eşitlendiği vakitte Beyazıt Yangın Kulesinden ya da o bölgedeki yüksek bir yerden bakan birisi, Üsküdar‘daki camiden ayın doğduğunu görürken, Edirnekapı‘daki camide ise güneşin battığını görebiliyor. Böylece Mihrimah Sultan’ın doğduğu gün olan 21 Mart’ta ay ve güneş iki caminin üzerinde durarak Mihrü Mah gerçekleşmiş oluyor.

Mihrimah Sultan Cami Özelliği

Bu caminin kubbesi on metre çapında olup tek şerefeli iki minaresi bulunmaktadır. İslam tarihinde mimari yapılarda kullanılan geometrik bir bezeme çeşidi olan mukarnaslı mihrabı ve mermerden olan minberi klasik mimarinin en güçlü halidir. Cami geçmişin izlerini taşıyan sayılı eserdendir. Son cemaat kısmındaki revakla estetik bir görünüme kavuşan cami denize bakan yönde yirmi köşesi olan mermer bir şadırvanı vardır.

Caminin avlu kısmı diğer camilere göre biraz küçüktür. Camiye iskele tarafından bakıldığında sanki konmuş bir kartal silueti var gibidir. Şadırvan tarafı ile avlunun bir kısmı ilave edilerek denizden gelecek güçlü rüzgara karşı korunmalı şekilde inşa edilmiştir.

Külliye şekillinde yapılan yapının birçoğu günümüze kadar gelememiştir. Külliyenin 16 odadan oluşan ve şimdilerde sağlık merkezi olarak kullanılan medresesi ile Mihrimah Sultan’ın iki oğlu, Rüstem Paşa’nın oğlu Osman Ağa ve Kaptan-ı Derya Sinan Paşa’ya ait türbeler günümüze kadar gelmiştir. Ayrıca sıbyan mektebi de günümüze kadar gelen külliye içindeki bir diğer bir yapıdır.

Mihrimah Sultan Cami Kitabesi

Tamir Kitabesi

“Bu sağlam ve erkanlı camii doğuda ve batıda hakanların hakanı şarkta ve garpta Sultanların sultanı adl ve ihsanıyla yeryüzünü imar eden iman ehli için emn-ü eman kurucusu Selim Han’ın oğlu Sultan oğlu Sultan, Sultan Süleyman Han’ın kızı hayrat ve hasenat sahibi diye, dünya ve yurdun ismeti, Allah’ın kendisini fazılla, ihsan yapmakla seçkin kıldığı hanım Sultan yaptı. Cami Peygamber’in hicretinin 954. senesi Zilhicce’de tamamlandı.”

Mihrimah Sultan Cami Ayet Kitabesi

Kur’an-ı Kerim Ankabüt suresi 57. ayet “Her nefis ölümü tadıcıdır.”

Camiye Girişin Sağında Bulunan Kitabe

Kur’an-ı Kerim Hicr suresi 46. ayet “Oraya güven içinde, esenlikle giriniz.”

Mihrimah Sultan Külliyesi Çeşme Kitabesi

Ḥabbeẕa menba-ı ab-ı ḥayvan/Teşne diller içe her dem masın

Mihrimah Sulṭan o Belḳıs meşreb/Yapmışdı ṣuyunun mecrasın

Virdi Ḥaḳ yine bu tarihte ana/Çeşme-i ab-ı hayat icrasın/1092

Mihrimah Sultan Külliyesi Güneş Saati Yapım Kitabesi

Evkat hizmetinde memur Saati-zâde Muhammed Ârif’in eseridir.

Cami-i Cedid-i Hümayun muvakkiti Derviş Yahyâ Muhyiddin tarafından resmedilmiştir. Ayrıca Nişantaşı Meşrutiyet Hamidiye Cami ve Kitabesi hakkında bilgiler almak isterseniz linke tıklayabilirsiniz.