Şimdiki zaman

Osmanlıca ekler dersimize fiillerde ekler olarak devam ediyoruz. Geniş zaman bir işin fiilin her zaman yapılabileceğini bildirir. Geniş zaman ekleri “-ar, -er, -ır, -ir, -or, -ör, ur, -ür, -r” dir.

Geniş zaman ekleri olumlu ve olumsuz olarak 2 şekilde ele alacağız.

A- Olumlu Şimdiki Zaman Eki:

1- Fiil kökü sesli harf ile bitiyorsa fiil kökü bozulmadan sonuna yor eki getirilir.

Osmanlıca kelime
Yıkıyor

 

Osmanlıca kelime
Söylüyor

 

Osmanlıca kelime
Kuruyor

 

Osmanlıca kelime
Dinliyor

 

2- Fiil kökü a,e,ı,i seslerine muhtevi kapalı hece ile bitiyorsa iyor,ıyor şeklinde yazılır. (ییور )

Osmanlıca kelime
Yapıyor

 

Osmanlıca kelime
Giriyor

 

Osmanlıca kelime
Çıkıyor

 

Osmanlıca kelime
Biliyor

 

3- Fiil kökü o,ö,u,ü seslerine muhtevi kapalı hece ile bitiyorsa iyor,ıyor şeklinde yazılabilir. (ییور ) Ancak tercihen uyor,üyör (ویور )şeklinde yazılması uygundur.

Osmanlıca kelime
Buluyor

 

Osmanlıca kelime
Koşuyor

 

Osmanlıca kelime
Ölçüyor

 

Osmanlıca kelime
Soruyor

 

B- Olumsuz Şimdiki zaman eki

Olumsuz şimdiki zaman kipi için olumsuz ekleri olan ma (ما ) ve me (مە ) eklenir. Osmanlıca da kök bozulmaz kaidesine vereceğimiz örneklerde buna dikkat edelim.

Osmanlıca kelime
Kaçmıyor

 

Osmanlıca kelime
Gitmiyor

 

Osmanlıca kelime
Ölçmüyor

 

Osmanlıca kelime
Takmıyor

 

Böyle olmakla beraber olumsuz yapmaya yarayana elif ve he yerine ye harfi de kullanılabilir.

Osmanlıca kelime
Kaçmıyor

 

Osmanlıca kelime
Gitmiyor

 

Osmanlıca kelime
Ölçmüyor

 

Osmanlıca kelime
Takmıyor